رقابت­های جهانی، بازارهای پویا و چرخه­های نوآوری و فناوری که به سرعت در حال کوتاه شدن هستند همگی چالش­های مهمی را برای صنعت مالی و بانکداری ایجاد کرده­ اند و نیاز به استفاده از سیستم­های پشتیبان از تصمیم جهت بهبود فرآیندهای تصمیم­گیری در این سازمان­ها بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است. در این میان داده­ هایی که در پایگاه­های اطلاعاتی این سازمان­ها نگهداری می­شوند به عنوان منابع ارزشمند اطلاعات و دانش موردنیاز جهت تصمیم­گیری­های سازمانی مطرح می­باشند.

امروزه بانک­ها از پایگاه­های اطلاعاتی متعدد و گسترده­ای برخوردار هستند که حاوی اطلاعات مربوط به مبادلات و جزئیات دیگر مربوط به مشتریانشان است. اطلاعات ارزشمند تجاری از درون همین ذخایر داده­ای قابل بازیابی هستند. اما پشتیبانی از این دست تحلیل­ها و تصمیم­ گیری با استفاده از زبان­های گزارش­گیری سنتی امکان­پذیر نخواهد بود. روش­های سنتی آماری نیز از ظرفیت کافی در تحلیل این داده ­ها برخوردار نیستند و لذا متدولوژی­های مدرن داده­ کاوی و ابزارهای مربوط به آن در فرآیندهای تصمیم­گیری نه فقط در بانک­ها و نهادهای مالی بلکه در دیگر صنایع نیز بیش از پیش بکار گرفته می­شوند.

داده ­کاوی به نوبه خود در راستای حل مسائل موجود در کسب و کار در صنعت بانکداری و مالی آن هم به واسطه یافتن الگوها، روابط علی و معلولی و روابط حاکم در قیمت­های بازار و اطلاعات کسب و کار و مشتریان به کار می­رود. از موارد کاربرد داده­کاوی در صنعت بانکداری می­توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. طراحی مکانیزم­هایی برای مدیریت ارتباط با مشتری از طریق بخش­بندی مشتریان و استخراج قواعد رفتاری آنها جهت هدایت فعالیت­های بازاریابی بانک.

2. مدل­سازی پاسخ بازار به تصمیمات کلان بانک و شناسایی اثر هریک از سیاست­های بازاریابی بر تقاضا و امکان شبیه­سازی تعاملی سیاست­ها و تصمیمات بازاریابی قبل از اجرا.

3. ارزیابی ریسک اعتبار مشتریان متقاضی وام.

4. محاسبه کارایی شعب با ترکیب مدل­های تحلیل پوششی داده ها و داده­ کاوی.

5. پیش­بینی سری­های زمانی مالی و کشف تقلب و سوء استفاده­ های مالی.

بکارگیری داده­ کاوی می­تواند ارزش افزوده فراوانی را برای بانک­ها حاصل نماید. تحقیقات گسترده­ای که در این حوزه در کشورهای مختلف صورت گرفته به توسعه سیستم­های پشتیبان از تصمیم سودمندی انجامیده است که منافع فراوانی را عاید بانک­ها نموده است.

علی­رغم حجم انبوه تحقیقات و پژوهش­هایی که در کشورهای پیشرفته در زمینه توسعه و بکارگیری تکنیک­های داده­کاوی در صنعت بانکداری به عمل آمده و نتیجه آن بهبود فرایندهای بانکی بوده است، زمینه­ های بالقوه بسیاری در بکارگیری این دانش در بانک­ها و موسسات مالی کشورمان وجود دارد. بنابراین زمینه­سازی جهت آشنایی کارشناسان و متخصصین امور بانکی با تکنیک­های داده ­کاوی و کاربردهای آن و همچنین برگزاری دوره­های آموزشی در این زمینه و بکارگیری عملی این علم در بانک­ها و سایر مؤسسات مالی کشور از اهمیت بسزایی برخوردار است.

فهرست مطالب